Tachograf – kiedy wymienić, by uniknąć mandatu w UE?

Rok 2025 to czas istotnych zmian w przepisach transportowych, które w dużej mierze dotyczą przewoźników wykonujących przewozy w transporcie międzynarodowym. Wymogi wprowadzane etapami przez Unię Europejską oznaczają konieczność wymiany dotychczasowych urządzeń pokładowych w pojazdach na inteligentne tachografy drugiej generacji (G2V2). W sierpniu mija kolejny ważny termin w tym zakresie, a jego niedotrzymanie może oznaczać kary sięgające kilku tysięcy euro oraz przymusowy przestój pojazdów.

W tym artykule wyjaśniamy, kto musi wymienić tachograf, jakie są kluczowe terminy na zaopatrzenie się w nowszą wersję, ile kosztuje wymiana oraz jakie konsekwencje grożą za brak spełnienia tego obowiązku.

Czym jest tachograf?

Tachograf to urządzenie pokładowe (OBU – On-Board Unit) rejestrujące m.in. czas prowadzenia pojazdu, prędkość jazdy i wybrane dane o pracy kierowcy. Jego rolą jest kontrola przestrzegania przepisów dotyczących czasu pracy oraz wspieranie bezpieczeństwa w sektorze transportu drogowego.

Posiadanie tachografu jest obowiązkowe w pojazdach o dopuszczalnej masie całkowitej wynoszącej powyżej 3,5 tony oraz w autobusach przystosowanych do przewozu więcej niż dziewięciu osób (licząc z kierowcą) wykorzystywanych w transporcie międzynarodowym i krajowym. Od 1 lipca 2026 r. obowiązek ten obejmie także lżejsze pojazdy użytkowe o DMC od 2,5 do 3,5 tony, ale tylko w przewozach międzynarodowych.

Tachografy występują w wersji analogowej i cyfrowej, jednak obecnie wymienia się modele analogowe na urządzenia cyfrowe, które umożliwiają bardziej precyzyjny zapis i łatwiejszą kontrolę danych.

Współczesne tachografy cyfrowe rejestrują m.in.:

• czas prowadzenia pojazdu,
• okresy odpoczynku i dyżurów,
• prędkość i przebytą odległość,
• lokalizację GPS (w tym moment przekraczania granic państw członkowskich),
• informacje o załadunku i rozładunku,
• próby manipulacji urządzeniem.

Dzięki tym danym służby kontrolne mogą sprawnie weryfikować, czy kierowca i firma przestrzegają obowiązujących norm prawnych. Tachograf jest więc nie tylko urządzeniem rejestrującym szczegóły przejazdu, ale też narzędziem wykorzystywanym w celu zapewnienia zgodności wykonywanej przez kierowcy pracy z przepisami krajowymi oraz unijnymi.

Chcesz dowiedzieć się więcej o tachografach cyfrowych? Przeczytaj: Tachograf cyfrowy – co to jest i jak działa? >>>

Inteligentne tachografy drugiej generacji (G2V2)

Inteligentne tachografy drugiej generacji (G2V2) to najnowszy typ urządzeń wprowadzony w Unii Europejskiej w ramach Pakietu Mobilności. Są rozwinięciem technologii znanej z inteligentnych tachografów pierwszej wersji (G2V1) – oferują szereg ulepszonych funkcji, które mają kluczowe znaczenie dla przewoźników w międzynarodowym transporcie drogowym.

W porównaniu do wcześniejszych modeli zapewniają m.in.:

• rozszerzony automatyczny zapis przekraczania granic z wykorzystaniem GNSS – rejestrują więcej punktów lokalizacyjnych w trasie, a nie tylko sam moment wjazdu do innego kraju lub wyjazdu z niego,
• możliwość wprowadzania danych o załadunku i rozładunku bezpośrednio w urządzeniu, co wspiera kontrolę czasu pracy kierowców i przepływu ładunków,
• zdalny odczyt danych przez służby kontrolne bez konieczności zatrzymywania pojazdu,
• zwiększoną pojemność pamięci tachografu i dłuższy okres przechowywania danych,
• lepsze zabezpieczenia przed manipulacją oraz możliwość zdalnej aktualizacji oprogramowania,
• dodatkowe opcje raportowania, które ułatwiają zarządzanie flotą i uniknięcie ryzyka związanego z naruszeniami przepisów.

Dzięki tym rozwiązaniom G2V2 nie tylko spełnia obowiązujące normy unijne, ale także upraszcza pracę kierowców i firm transportowych. Jednocześnie ujednolica wymagania dla przewoźników w całej UE i podnosi poziom bezpieczeństwa w branży transportowej.

Podsumowując, tachograf to elektroniczny „strażnik czasu i pracy kierowców”, a jego inteligentna wersja drugiej generacji jest teraz wymagana w coraz większej liczbie pojazdów wykonujących przewozy w UE.

Obowiązek wymiany tachografów – termin

Obowiązek wymiany tachografów na inteligentne tachografy drugiej generacji (G2V2) – wprowadzony przepisami Pakietu Mobilności – dotyczy przede wszystkim pojazdów wykorzystywanych w transporcie międzynarodowym na terenie UE. Zmiany wprowadzane są etapami, a terminy wymiany zależą od rodzaju urządzenia obecnie zamontowanego w pojeździe oraz daty jego pierwszej rejestracji.

Terminy obowiązkowej wymiany tachografów w UE

Pakiet Mobilności wprowadza harmonogram wymiany w taki sposób, by stopniowo wyeliminować starsze generacje tachografów i zwiększyć skuteczność kontroli czasu pracy kierowców w skali całej UE. W 2025 roku najważniejszą datą do uwzględnienia jest 18 sierpnia (wymiana inteligentnych tachografów pierwszej wersji, czyli G2V1), a w 2026 – 1 lipca, kiedy to obowiązek obejmie także mniejsze pojazdy w przewozach międzynarodowych.

Kto musi wymienić tachograf na nowy?

Obowiązek wymiany tachografu na model inteligentny drugiej generacji (G2V2) dotyczy właścicieli pojazdów używanych w transporcie międzynarodowym na terenie Unii Europejskiej, których DMC przekracza 3,5 tony – od 1 lipca 2026 r. 2,5 tony.

Co istotne, przepisy te obowiązują także w Szwajcarii, Norwegii i Wielkiej Brytanii – w zakresie zgodnym z przyjęciem przez te kraje regulacji UE. Nie obejmują jednak pojazdów realizujących wyłącznie przewozy krajowe w Polsce lub w relacji z państwami spoza UE i wymienionych obszarów, np. z Ukrainą.

Zapamiętaj! Jeśli pojazd, który dotychczas jeździł tylko w kraju, ma choć raz wyjechać za granicę, należy wcześniej zainstalować tachograf G2V2, by uniknąć kary i zatrzymania pojazdu podczas kontroli.

Ile kosztuje wymiana tachografu?

Średni koszt wymiany tachografu na inteligentny G2V2 w 2025 roku wynosi od 3 000 zł do 5 500 zł netto za pojazd. W cenę wlicza się zakup urządzenia, montaż, kalibrację i wymianę czujnika ruchu.

Na koszt wpływają m.in.:

• marka i model tachografu,
• stawki autoryzowanego serwisu,
• ewentualne dodatkowe prace (np. montaż anteny DSRC).

Przy większej flocie wymianę warto planować z wyprzedzeniem, by uniknąć kolejek i podwyżek cen przed obowiązkowymi terminami.

Jak długo trwa wymiana tachografu?

Wymiana tachografu w autoryzowanym serwisie zajmuje średnio około 3 godzin. Proces obejmuje demontaż starego urządzenia, montaż nowego tachografu G2V2, podłączenie i wymianę czujnika ruchu oraz kalibrację.

Wielu przewoźników decyduje się połączyć wymianę z okresową kalibracją tachografu, która jest obowiązkowa po instalacji nowego urządzenia. Zaplanowanie prac podczas przeglądów technicznych lub dłuższych postojów floty pozwala uniknąć opóźnień w realizacji zleceń.

Może zainteresuje Cię również: Dokumenty w transporcie międzynarodowym – przewodnik >>>

Brak wymiany tachografu – konsekwencje

Brak wymiany tachografu na model inteligentny drugiej generacji (G2V2) w wymaganym terminie prowadzić może do dotkliwych skutków finansowych, prawnych i wizerunkowych. Po przekroczeniu kluczowych dat przewidzianych w przepisach Pakietu Mobilności, organy egzekwowania przepisów drogowych w państwach członkowskich Unii Europejskiej mogą natychmiast nakładać wysokie kary, a pojazdy mogą zostać unieruchomione.

Główne konsekwencje obejmują:

• Kary finansowe – wysokość kary jest różna w zależności od kraju. Dobrze wiedzieć, że w większości państw członkowskich Unii Europejskiej przewidziane są nie tylko wysokie grzywny, ale również dodatkowe sankcje, takie jak np. zakaz dalszej jazdy czy odholowanie pojazdu. W Polsce mandat wynosi do 10 000 zł dla firmy transportowej i do 2 000 zł dla osoby zarządzającej transportem. W innych krajach UE grzywny sięgają do kilkudziesięciu tysięcy euro.
• Zakaz kontynuowania transportu – pojazd nieposiadający wymaganego tachografu może zostać zatrzymany na granicy lub podczas kontroli drogowej, co skutkuje przymusowym przestojem i dodatkowymi kosztami logistycznymi.
• Ryzyko utraty licencji – brak spełnienia wymogów jest uznawany za poważne naruszenie prawa, co może grozić utratą licencji na wykonywanie transportu międzynarodowego.
• Straty wizerunkowe – odnotowanie poważnego naruszenia w rejestrach może osłabić zaufanie kontrahentów, wpłynąć na ocenę wiarygodności firmy w przetargach oraz zwiększyć częstotliwość kontroli.

W większości krajów UE kary finansowe za brak tachografu G2V2 są na tyle wysokie, że przekraczają koszt samej wymiany urządzenia, a dodatkowe sankcje (np. utrata licencji, zakaz kontynuowania jazdy) mogą powodować poważne straty operacyjne i wizerunkowe. Wymiana tachografu w terminie to zatem nie tylko obowiązek prawny, ale również inwestycja w bezpieczeństwo działalności i reputację firmy. Z tych powodów zalecamy wymianę sprzętu bez zbędnych opóźnień.

Podsumowanie

Obowiązek wymiany tachografów w międzynarodowym transporcie drogowym ma kluczowe znaczenie dla zgodności z przepisami unijnego Pakietu Mobilności. Starsze urządzenia muszą zostać zastąpione przez tachografy inteligentne drugiej generacji (G2V2), umożliwiające m.in. zdalny odczyt tachografów.

Pojazdy z zamontowanym tachografem inteligentnym pierwszej wersji (G2V1) powinny wymienić urządzenia do 18 sierpnia 2025 roku, by uniknąć ryzyka związanego z nałożeniem kary finansowej i nieplanowanym przestojem. Po 1 lipca 2026 roku obowiązek ten obejmie także pojazdy o DMC między 2,5 a 3,5 tony. Wieloletnie doświadczenie serwisów technicznych pozwala na sprawny i szybki montaż nowoczesnych tachografów, jednak zaplanowanie wymiany z odpowiednim wyprzedzeniem minimalizuje ryzyko zakłóceń w realizacji przewozów międzynarodowych. Przewoźnicy, którzy przekroczyli wymagany termin, powinni niezwłocznie dokonać wymiany, by uniknąć dalszych konsekwencji.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Kiedy obowiązkowa wymiana tachografów?

Obowiązkowa wymiana tachografów w międzynarodowym transporcie drogowym zależy od daty pierwszej rejestracji pojazdu i rodzaju urządzenia. Najbliższy termin dotyczy tachografów inteligentnych pierwszej wersji (G2V1) – 18 sierpnia 2025 r., a kolejny obejmie lżejsze pojazdy, takie jak busy, o DMC od 2,5 do 3,5 tony – 1 lipca 2026 r.

W jakich autach trzeba wymienić tachograf w 2025 roku?

Wymiana w 2025 roku obowiązkowa jest w pojazdach o DMC powyżej 3,5 tony i autobusach używanych w przewozach międzynarodowych, które mają zainstalowany inteligentny tachograf pierwszej wersji (G2V1), zarejestrowany między 15 czerwca 2019 r. a 21 sierpnia 2023 r. Wymóg ten nie obejmuje pojazdów, których dotyczą przewozy wyłącznie krajowe.

Czy nowe tachografy będą obowiązkowe w 2025 roku?

Tak, w 2025 roku w międzynarodowym transporcie drogowym obowiązek posiadania nowych tachografów inteligentnych II generacji (G2V2) obejmie pojazdy wyposażone w tachografy inteligentne pierwszej wersji (G2V1). Termin ich wymiany upływa 18 sierpnia 2025 r., a po tej dacie brak wymiany będzie skutkował natychmiastowym nałożeniem kary finansowej.

Czy muszę wymienić tachograf, jeśli jeżdżę tylko po Polsce?

Nie, obowiązek ten nie dotyczy pojazdów używanych wyłącznie w przewozach krajowych w Polsce, o ile tachograf jest sprawny, skalibrowany i zalegalizowany. Jednak nawet jednorazowy wyjazd za granicę bez nowego urządzenia grozi nałożeniem kary finansowej.

Czym różni się tachograf cyfrowy od tachografu analogowego?

Tachograf cyfrowy zapisuje dane w pamięci urządzenia i na karcie kierowcy, a nowoczesne modele umożliwiają zdalny odczyt tachografów przez służby kontrolne. Tachograf analogowy zapisuje dane na papierowych tarczach i jest mniej odporny na ewentualne manipulacje.

Zgodnie z nowymi przepisami Pakietu Mobilności, 31 grudnia 2024 r. był ostatecznym terminem obowiązkowej wymiany tachografów analogowych w pojazdach wykonujących przewozy międzynarodowe na terenie Unii Europejskiej.